Asset Publisher Asset Publisher

Bobrowy problem.

Bóbr

       Bóbr europejski jest największym gryzoniem Europy osiągając masę od 13 do 36 kg. Jego tułów jest masywny i krępy bez zaznaczonej szyi, przechodzi w okrągłą głowę. Bóbr jest przystosowany do ziemnowodnego życia.

     Bobry są roślinożercami, jedzą prawie wszystkie gatunki roślin przybrzeżnych i wodnych. Z krzewów i drzew, bobry preferują osikę, wierzby, a w dalszej kolejności brzozę, leszczynę. Olszę zjadają niechętnie a gatunki iglaste bardzo sporadycznie. Bobry nie jedzą drewna, a jedynie cienką korę i łyko. Ich gody odbywają się w styczniu i lutym, a młode lęgną się po 105 dniach ciąży. Bobry żyją do 30 lat lecz okres ich intensywnego rozrodu przypada w okresie od 3 do 10 lat.  

     Bóbr europejski (Castor fiber) dość licznie występował na terenie całej Europy i Azji aż po tundrę. W XX wieku jego populacja stanęła w obliczu wyginięcia z uwagi na rozwój cywilizacyjny obszarów Europy. W XIX wieku praktycznie bóbr zniknął
z terenu większości krajów Europy. Głównym powodem znikania populacji bobrów były nadmierne polowania, głównie dla luksusowych futer. Sadło bobra używano do leczenia ciężkich ran, zęby zaś powieszone na szyi miały zmniejszać ból ząbkowania. Mięso bobra – zwłaszcza z ogona pokrytego rogowymi łuskami było spożywane w czasie postów. Pierwsze próby ratowania tego gatunku podjęto w 1845 r. w Norwegii, gdzie zakazano polowań na bobry. Po drugie wojnie światowej pierwsze populacje bobra ( sprowadzone z Rosji ) wypuszczono na Biebrzy i Oliwie. Na tereny wschodnie Polski zaczęły również migrować bobry z Litwy i Białorusi. W 2000 roku populację bobrów oceniono na około 18 000 szt.

         Podniesienie się poziomu wód gruntowych w ostatnich latach stworzyło sprzyjające warunki do wzrostu populacji bobra na znacznym terenie kraju. W krótkim czasie bobry stały się sprawcą wielu podtopień oraz uszkodzeń w drzewostanach w wyniku żerowania.

        Na terenie RDLP Warszawa szkody wyrządzone przez bobry szacuje się na powierzchni 592 ha, a w KPN 16 ha. Największe szkody notuje się w Nadleśnictwach; Chojnów, Sokołów, Łochów oraz Pułtusk. W drzewostanach RDLP Łódź szkody tego typu dotyczą w głównej mierze nadleśnictw Gostynin, Spała oraz Radomsko i są szacowane na około 310 ha.


Uciążliwy Łoś

Łoś

           W okresie powojennym obserwuje się znaczący wzrost populacji łosia  szczególnie w latach dziewięćdziesiątych. Jego populacja silnie wzrosła do tego stopnia, że zwierzyna ta rozpoczęła migracje na terenie całej Polski. Jest on szczególnie widoczny we wschodniej połowie kraju w tym w RDLP Warszawa. Łosie wyrządzają nawet do 30% wszystkich szkód w uprawach i młodnikach. Szczególnie dotkliwe są szkody powodowane drzewostanach sosnowych o charakterze zgryzania, spałowania i łamania drzewek. W wielu przypadkach są one na tyle silne, że nie da się tak zmaltretowanych drzewek uratować. Bardzo istotne są wszelkie uszkodzenia pędu głównego, który w przypadku sosny decyduje o dalszym rozwoju i prawidłowym pokroju drzewa.

         Na terenie RDLP Warszawa szkody od łosi stwierdzono na powierzchni 635 ha w Kampinoskim Parku Narodowym na powierzchni 66 ha. Najwięcej tego typu szkód  wystąpiło w drzewostanach N-ctwa Pułtusk, Garwolin, Drewnica, Łochów oraz KPN.

         W drzewostanach RDLP Łódź szkody wyrządzone przez łosie szacuje się na powierzchni 114 ha, w tym największe w Nadleśnictwie Gostynin, Radziwiłłów, Grotniki.


Asset Publisher Asset Publisher

Back

Jemioła na dębie

Jemioła na dębie

Jemioła pospolita jest gatunkiem rozpowszechnionym w naszym krajobrazie. Spotykamy ją na pojedynczych drzewach, drzewach tworzących aleje, w parkach oraz w drzewostanach.

W Polsce występują trzy podgatunki jemioły pospolitej (Viscum album L.):

  •  jemioła pospolita typowa (Viscum album ssp. album) – rośnie na drzewach liściastych - najchętniej na lipie, brzozie, topoli, klonie, rzadziej na jesionie, buku, wiązie;
  •  jemioła pospolita rozpierzchła (V. album ssp. austriacum) – występuje na sosnach, świerku         i modrzewiu;
  •  jemioła pospolita jodłowa (V. album ssp. abietis) – zasiedla tylko jodły.

W ostatnim czasie Zespół Ochrony Lasu w Łodzi potwierdził występowanie jemioły co zaskakujące - na dębie - na terenie Nadleśnictwa Radziwiłłów. Jest to tym ciekawsza obserwacja, gdyż powszechnie uważa się, że jemioła nie występuje na naszych rodzimych dębach.

Na podstawie artykułu „Czy jemioła rośnie na dębach?” Grzegorza Iszkuło (w: Rocznik Polskiego Towarzystwa Dendrologicznego vol.69-2021 s. 93-95), można się dowiedzieć, że nie ma niepodważalnego dowodu na występowanie jemioły na dębie w granicach obecnej oraz przedwojennej Polski.  Autor w swojej pracy wskazał potwierdzone występowanie jemioły na dębie we Francji oraz Wielkiej Brytanii.

Doniesienia  o występowaniu  jemioły na dębach występują w wierzeniach celtyckich (w  których to napar z niej miał cudowną magiczną moc) oraz w „Panu Tadeuszu”, w którym to Klucznik wypowiada się o Tadeuszu: „Wszystko mu się udało: czy wydrzeć gołębie/ Na wieży, czy jemiołę oberwać na dębie…” (Mickiewicz, 1834).  Możemy jednak przypuszczać, że jest to forma metafory czegoś niemal nieosiągalnego do zdobycia.

Warto tutaj wspomnieć również o krewniaku jemioły, a mianowicie gązowniku europejskim (Loranthus europaeus), który występuje zarówno na dębie szypułkowym i bezszypułkowym. Jego występowanie potwierdzone zostało w Słowacji, Ukrainie czy w południowo-zachodnich Niemczech. Warto zwrócić uwagę na główne różnice między gatunkami - u gązownika liście opadają na zimę, owoce są żółte, natomiast jemioła jest zimozielona z białymi owocami.

Jemioła rosnąca na dębie szypułkowym lub bezszypułkowym jest rzadkością, tym bardziej będziemy monitorować stanowisko.