Asset Publisher
30-lecie istnienia Zespołu Ochrony Lasu w Łodzi
W związku z jubileuszem 30-lecia Zespołów Ochrony Lasu w Olsztynie, Łodzi i Wrocławiu
w początkach czerwca odbyła się narada pracowników wszystkich Zespołów Ochrony Lasu. Podczas narady zostały przedstawione historie obchodzących jubileusz ZOLi, a następnie prezentacje dotyczące między innymi: metodyki prowadzenia prognozowania wzmożonego występowania pędraków oraz zastosowanie w praktyce ochrony lasu; możliwości wykorzystywania bezzałogowych statków powietrznych w działalności ZOL czy przyczyn i konsekwencji zamierania drzewostanów bukowych, które to dodatkowo zostały omówione podczas części terenowej.
Zespół Ochrony Lasu w Łodzi utworzono w lutym 1992 roku, w wyniku zmian organizacyjnych w Lasach Państwowych. Zasięg działania obejmuje województwo łódzkie (z częścią kujawsko-pomorskiego, świętokrzyskiego, śląskiego, opolskiego) oraz mazowieckie (z fragmentem lasów w województwie lubelskim). Ze względu na duży obszar działania i koncentrację zjawisk gradacyjnych w północno-wschodniej części RDLP w Warszawie, w 1994 roku powstała filia ZOL w Warszawie. Obecnie mieści się w niej profesjonalnie wyposażona pracownia fitopatologiczna i entomologiczna, dzięki której można szybko dokonywać diagnozy zjawisk patogenicznych i wdrażać działania zaradcze.
Zespół Ochrony Lasu w Łodzi
Zespół Ochrony Lasu w Łodzi został utworzony w lutym 1992 roku, aby objąć nadzorem ochroniarskim łącznie 680 tyś ha powierzchni leśnej: Regionalną Dyrekcję Lasów Państwowych w Łodzi (440 000 ha) i Warszawie (190 370 ha), Kampinoski Park Narodowy (38 544 ha) Lasy Miejskie – Warszawa (8 000 ha), Lasy Miejskie- Łódź (3000 ha). Teren działania ZOL jest dość rozległy i specyficzny, gdyż obejmuje obszar dwóch największych aglomeracji miejskich - Łodzi i Warszawy oraz najbardziej zaludnionych terenów w kraju co skutkuje bardzo złożonym i rozdrobnionym charakterem powierzchni leśnych. Silne oddziaływanie czynników antropogenicznych przejawia się masową obecnością gospodarstw, posesji i działek rekreacyjnych wśród kompleksów leśnych, a co za tym idzie narażenie lasów na silna penetrację ludzką, pożary, zaśmiecanie i szkody dewastacyjne. Bardzo istotne znaczenie ma również oddziaływanie przemysłu m.in. w Płocku przy dużej rafinerii paliw jak również w Bełchatowie przy największej w Polsce kopalni odkrywkowej węgla brunatnego oraz elektrowni. Nie bez znaczenia jest również gęsta pajęczyna szlaków drogowych oraz liczne wysypiska i przetwórnie śmieci.
Przez 30 lat istnienia Zespół borykał się z wieloma zagrożeniami trwałości lasu, prowadząc walkę z nadmiernie rozrastającymi się populacjami szkodników, masowym występowaniem patogenów grzybowych oraz wielu czynników abiotycznych wywołujących negatywny wpływ na szeroko rozumiane lasy.
Istotną częścią działalności Zespołu Ochrony Lasu w Łodzi jest edukacja prowadzona podczas szkoleń i narad dla pracowników Lasów Państwowych jak również poprzez fachowe publikacje z dziedziny ochrony lasu i ekologii owadów. Pod tym kątem opracowano tablice poglądowe do rozpoznawania pędraków oraz szkodników sosny znajdowanych w jesiennych poszukiwaniach. Doświadczenia zbierane są zarówno podczas rutynowych obowiązków jak również szeregu prac doświadczalnych i badań jakie prowadzone są samodzielnie lub we współpracy z szeregiem ośrodków naukowych. Wymiana doświadczeń obywa się nie tylko na płaszczyźnie jednostek krajowych ale również z placówkami ochrony lasu z Litwy, Ukrainy Słowacji i Czech.
Wypracowany od wielu lat styl pracy skupia się przede wszystkim na niesieniu pomocy i fachowego wsparcia jednostkom terenowym. Polega to przede wszystkim na ciągłym monitorowaniu w terenie zjawisk patologicznych i wszystkich anomalii mogących wpływać na zakłócenie prawidłowej gospodarki leśnej. W swojej pracy zespół stara się w jak największym stopniu odciążyć pracowników terenowych nadleśnictw, realizując wiele prac samodzielnie, a jednocześnie wyczulić leśniczych na zjawiska budzące wątpliwości i stanowiące zagrożenie. Takie podejście skutkuje dużym zaufaniem i przyjazną atmosferą pracy przekładającą się na dobrą współpracę oraz wiele wspólnych działań i badań z dziedziny ochrony lasu realizowanych dzięki uprzejmości nadleśnictw.
W 30-letnim okresie działalności pracą ZOL Łódź związane było grono osób m. in. Ryszard Skrybant, Urszula Sadkowska, Sławomir Lipiński, Maria Łukasiewicz, Paweł Garbaliński, Andrzej Rodziewicz, Andrzej Gapiński, Michał Sawoniewicz, Andrzej Kulesza i Małgorzata Olczyk. Obecny skład to Cezary Kieszek – kierownik, Michał Onuszko, Grzegorz Karwat i Katarzyna Bryszewska.
Asset Publisher
Jemioła na dębie
Jemioła na dębie
Jemioła pospolita jest gatunkiem rozpowszechnionym w naszym krajobrazie. Spotykamy ją na pojedynczych drzewach, drzewach tworzących aleje, w parkach oraz w drzewostanach.
W Polsce występują trzy podgatunki jemioły pospolitej (Viscum album L.):
- jemioła pospolita typowa (Viscum album ssp. album) – rośnie na drzewach liściastych - najchętniej na lipie, brzozie, topoli, klonie, rzadziej na jesionie, buku, wiązie;
- jemioła pospolita rozpierzchła (V. album ssp. austriacum) – występuje na sosnach, świerku i modrzewiu;
- jemioła pospolita jodłowa (V. album ssp. abietis) – zasiedla tylko jodły.
W ostatnim czasie Zespół Ochrony Lasu w Łodzi potwierdził występowanie jemioły co zaskakujące - na dębie - na terenie Nadleśnictwa Radziwiłłów. Jest to tym ciekawsza obserwacja, gdyż powszechnie uważa się, że jemioła nie występuje na naszych rodzimych dębach.
Na podstawie artykułu „Czy jemioła rośnie na dębach?” Grzegorza Iszkuło (w: Rocznik Polskiego Towarzystwa Dendrologicznego vol.69-2021 s. 93-95), można się dowiedzieć, że nie ma niepodważalnego dowodu na występowanie jemioły na dębie w granicach obecnej oraz przedwojennej Polski. Autor w swojej pracy wskazał potwierdzone występowanie jemioły na dębie we Francji oraz Wielkiej Brytanii.
Doniesienia o występowaniu jemioły na dębach występują w wierzeniach celtyckich (w których to napar z niej miał cudowną magiczną moc) oraz w „Panu Tadeuszu”, w którym to Klucznik wypowiada się o Tadeuszu: „Wszystko mu się udało: czy wydrzeć gołębie/ Na wieży, czy jemiołę oberwać na dębie…” (Mickiewicz, 1834). Możemy jednak przypuszczać, że jest to forma metafory czegoś niemal nieosiągalnego do zdobycia.
Warto tutaj wspomnieć również o krewniaku jemioły, a mianowicie gązowniku europejskim (Loranthus europaeus), który występuje zarówno na dębie szypułkowym i bezszypułkowym. Jego występowanie potwierdzone zostało w Słowacji, Ukrainie czy w południowo-zachodnich Niemczech. Warto zwrócić uwagę na główne różnice między gatunkami - u gązownika liście opadają na zimę, owoce są żółte, natomiast jemioła jest zimozielona z białymi owocami.
Jemioła rosnąca na dębie szypułkowym lub bezszypułkowym jest rzadkością, tym bardziej będziemy monitorować stanowisko.